Boron Fertilizers

کود بور چیست و چه مزایایی دارد؟

انواع کودهای بور قابل مصرف در کشاورزی

انتخاب بهترین کود کلات بور با اتانول آمین

امروزه کود بر به دلیل بهبود مقاومت به تنش، پیشگیری و کنترل موثر کمبود بور در محصولات کشاورزی، توسعه شکوفه و محافظت از میوه ها، بهبود کیفیت و افزایش عملکرد دارای مصرف زیادی در کشاورزی می باشد. حرکت بُر در خاک های رسی کمتر از خاک های سبک می باشد. از طرفی خاک های سنگین دارای محتوای مواد آلی کمتری هستند. به همین دلیل جذب بُر در خاک های سنگین کمتر است.

در برخی از خاک ها با افزایش pH خاک، جذب بُر افزایش می یابد ولی این در صورتی است که مواد آلی خاک بیشتر باشد. در صورت کمبود مواد آلی، pH بالا کمکی به جذب بُر نمی کند. یکی از دلایل این آن جدب بالاتر این عنصر توسط مواد آلی خاک نسبت به خاک زیر سطحی می باشد. همچنین سمیت بر یکی از موارد شایع می باشد که در ایران در استان فارس و برخی دیگر از استان ها دیده می شود. برخی از گیاهان مانند کیوی نیز به مقادیر بر بالا حساسیت زیادی نشان می دهند.

 

نقش بر در گیاهان:

• تشکیل دیواره سلولی:

بر نقش حیاتی در تشکیل و تقویت دیواره سلولی گیاهان دارد، که به ساختار و مقاومت گیاه کمک می‌کند.

• تقسیم سلولی:

برای تقسیم سلولی و توسعه نوک ریشه و برگ‌ها ضروری است.

• گرده‌افشانی و تشکیل میوه:

بر در فرآیند گرده‌افشانی و تشکیل میوه نقش مهمی ایفا می‌کند، بنابراین برای تولید محصولات با کیفیت و کمیت بالا ضروری است.

• انتقال قندها و کربوهیدرات‌ها:

به انتقال قندها و کربوهیدرات‌ها در گیاه کمک می‌کند، که برای رشد و توسعه گیاه بسیار مهم است.

 

علائم کمبود بر در گیاهان:

• نکروز نوک برگ‌ها: اولین نشانه کمبود بر معمولاً نکروز (مرگ بافت) در نوک برگ‌ها است.
• رشد غیرعادی ریشه: ریشه‌ها ممکن است کوتاه و ضخیم شوند.
• کاهش گرده‌افشانی و میوه‌نشینی: گرده‌افشانی ضعیف و تشکیل میوه کمتر از حد معمول.
• تغییر رنگ برگ‌ها: برگ‌ها ممکن است زرد یا قهوه‌ای شوند.

توصیه نوع کود بر به عواملی مانند نوع خاک، نوع گیاه، شرایط آب و هوایی و نیازهای خاص مزرعه یا باغ شما بستگی دارد. با این حال، در اینجا برخی از انواع رایج کودهای بر و موارد استفاده آن‌ها آورده شده است:

 

انواع کود بور به منظور استفاده در کشاورزی:

۱) بوراکس:

موارد استفاده: حلالیت مناسب در آب، ارزان و قابل دسترس. مناسب برای اکثر گیاهان زراعی و باغی، به ویژه در خاک‌های اسیدی که معمولاً دچار کمبود بور هستند. کاربرد به صورت محلولپاشی روی برگ‌ها به منظور جذب می‌شوند.

۲) بوریک اسید:

موارد استفاده: حلالیت بالاتر در آب نسبت به بوراکس، تاثیر سریع‌تر. مناسب برای استفاده به صورت محلول‌پاشی روی برگ‌ها یا اضافه کردن به آب آبیاری، مناسب برای گیاهان حساس به کمبود بور.

۳) سولوبور:

موارد استفاده: حلالیت بسیار بالا در آب، اثرگذاری سریع و کارآمد. مناسب برای محلول‌پاشی و استفاده در سیستم‌های آبیاری قطره‌ای، برای انواع گیاهان زراعی و باغی.

۴) بورات‌های کلسیم:

موارد استفاده: آهسته‌رهش، تاثیر بلندمدت. مناسب برای خاک‌های قلیایی و خاک‌هایی که نیاز به تامین تدریجی بور دارند. این کودها به خاک اضافه می‌شوند و به مرور زمان جذب گیاه می‌شوند.

۵) کلات‌های بور:

موارد استفاده: جذب بهتر و کارایی بالاتر در خاک‌های مختلف، اثرگذاری سریع به صورت بور کلات شده با عوامل کلات‌کننده مانند EDTA یا اتانول آمین. مناسب برای گیاهان حساس به کمبود بور و خاک‌های با pH متغیر.

۶) کودهای بور مایع:

موارد استفاده: کاربرد آسان، حلالیت بالا، جذب سریع توسط گیاه. مناسب برای مصرف خاکی و استفاده در سیستم‌های آبیاری. این کودها به صورت مایع به خاک یا سیستم آبیاری اضافه می‌شوند و به سرعت جذب می‌شوند.

تاثیر استفاده از کودهای بور در گیاهان:

---

پیشگیری از کمبود بُر و درمان سریع با اتانول آمین بعنوان بهترین کمپلکس کننده کود بُر

با توجه به گسترش مصرف عنصر بور (Boron Fertilizer)  درکشاورزی خصوصاً برای محصولاتی مانند پسته و سیب و با ذکر این نکته که در تولید کودهای بور از انواع مختلف اتانول‌آمین‌ برای بهبود حلالیت، جذب سریع توسط گیاهان و پایداری آن استفاده می‌شود.

در زیر به انواع اتانول‌آمین‌ مورد استفاده در کودهای بور به منظور استفاده در کشاورزی اشاره شده است:

– کاربرد در کشاورزی:

کودهای بور فرموله شده با اتانول‌آمین‌ها در کاربردهای مختلف کشاورزی استفاده می‌شوند، از جمله:

• اسپری‌ برگی: این کودها (اتانول‌آمین+ بور) می‌توانند مستقیماً به برگ‌ها محلوپاشی شوند. این روش باعث جذب سریع تر بور می شود.
• کاربرد خاکی: این کودها همچنین می‌توانند در خاک مصرف شوند. این ترکیبات (اتانول‌آمین+ بور) کمک می‌کنند بور برای ریشه‌های گیاهان قابل دسترس باقی بماند.
• هیدروپونیک: در سیستم‌های هیدروپونیک، کودهای اتانول‌آمین+ بور به حفظ سطح مناسب بور در محلول مغذی کمک می‌کنند.

– مزایای کلی استفاده از کود بور به صورت محلولپاشی در مرحله رشد رویشی گیاه:

• با تامین سریع عنصر بر در گیاه، کمبود بر را بهبود می‌بخشد.
• باعث بهبود گل‌ها و افزایش کیفیت گرده‌افشانی و در نتیجه بالارفتن تولید می‌شود.
• باعث افزایش محتوای قند و پروتئین در محصولات گیاهی می‌شود.
• میوه‌ها به شکل منظم‌تر و جذاب‌تر و با بازار پسندی بیشتر شکل می‌گیرند.
• از توقف رشد اندام‌های تولید مثل گل‌ها جلوگیری می‌کند.
• میوه‌ها در برابر تغییر شکل ناهنجار محافظت می‌شوند.
• ارتقای فرآیند تشکیل میوه و پر شدن مغز دانه.

۱) مونو اتانول آمین  (Monoethanolamine – MEA)

• فرمول شیمیاییC2H7NO
• کاربرد: مونو اتانول آمین معمولاً در کودهای بور استفاده می‌شود زیرا با بور ترکیبات پایداری تشکیل می‌دهد که باعث می‌شود بور به راحتی برای گیاهان قابل دسترسی باشد.
• ساختار: یک گروه اتانول‌آمین دارد که شامل یک گروه هیدروکسیل (-OH) و یک گروه آمین (-NH2) متصل به یک زنجیره اتان است.
• خواص فیزیکی: ظاهر مایع بی‌رنگ، نقطه جوش در دمای ۱۷۰ درجه سانتی‌گراد، حلالیت بالا در آب، جذب سریع توسط گیاه. مناسب برای محلول‌پاشی روی برگ‌ها و استفاده در سیستم‌های آبیاری، به ویژه در مراحل رشد رویشی.

 

۲) دی اتانول آمین (Diethanolamine – DEA)

• فرمول شیمیاییC4H11NO2
• کاربرد: دی اتانول آمین یکی دیگر از اتانول‌آمین‌های مورد استفاده برای کلاته کردن بور است. این ترکیب به آزادسازی آهسته بور به گیاهان کمک می‌کند و خطر سمیت بور را کاهش می‌دهد.
• ساختار: دو گروه اتانول‌آمین دارد که شامل دو گروه هیدروکسیل و یک گروه آمین ثانویه (-NH-) متصل به یک زنجیره اتان است.
• خواص فیزیکی: ظاهر مایع بی‌رنگ تا زرد کم‌رنگ، نقطه جوشدر دمای ۲۶۸ درجه سانتی‌گراد، حلالیت خوب در آب، پایداری مناسب در محلول کودی، مناسب برای خاک‌های با pH متغیر و استفاده در سیستم‌های آبیاری.

 

۳) تری اتانول آمین  (Triethanolamine – TEA)

• فرمول شیمیاییC6H15NO3
• کاربرد: تری اتانول آمین کمتر از MEA و DEA استفاده می‌شود، اما می‌تواند در پایداری بور در فرمولاسیون کودها نیز مؤثر باشد.
• ساختار: سه گروه اتانول‌آمین دارد که شامل سه گروه هیدروکسیل و یک گروه آمین ثالث (N) متصل به یک زنجیره اتان است.
• خواص فیزیکی: ظاهر مایع بی‌رنگ تا زرد کم‌رنگ و چسبناک، نقطه جوش در دمای ۳۳۵ درجه سانتی‌گراد، حلالیت بسیار بالا، پایداری طولانی‌مدت در محلول کودی. مناسب برای محلول‌پاشی روی برگ‌ها و استفاده در سیستم‌های آبیاری قطره‌ای، به ویژه برای گیاهان حساس به کمبود بور

 

• نحوه کارکرد اتانول‌آمین‌ها در کودهای بر:
• اتانول‌آمین‌ها در فرمولاسیون کودهای بور به چندین روش کمک می‌کنند:
• بهبود حلالیت: بور در آب حلالیت مناسبی ندارد. اتانول‌آمین‌ها با بور واکنش داده و ترکیبات محلول تشکیل می‌دهند که باعث می‌شود بور راحت‌تر به گیاهان اعمال و جذب شود.
• افزایش پایداری: اتانول‌آمین‌ها به پایدارسازی بور در محلول کودی کمک می‌کنند و از رسوب و واکنش با سایر عناصر – چه مفید چه مضر- جلوگیری می‌کنند.
• آزادسازی کنترل‌شده: این ترکیبات می‌توانند آزادسازی کنترل‌شده بور را فراهم کنند، به عبارت دیگر آن را به صورت آهسته رهاسازی می کنند، به همین دلیل از این طریق می توان اطمینان حاصل کرد که گیاهان به طور مستمر این میکرو مغذی ضروری را دریافت کنند.

 

تفاوت‌های مونو اتانول‌آمین (MEA)، دی‌اتانول‌آمین (DEA) و تری‌اتانول‌آمین (TEA):

مونو اتانول‌آمین، دی‌اتانول‌آمین و تری‌اتانول‌آمین هر سه از گروه اتانول‌آمین‌ها هستند که ترکیبات آلی با گروه‌های آمین و الکل می‌باشند. این مواد به عنوان واسط در تولید سورفکتانت‌ها و مواد شوینده، به عنوان عامل بافر، واسط در تولید امولسیفایرها، روان‌کننده‌ها و داروها و به عنوان عوامل کلات کننده کودهایی نظیر کود بر (Boron Fertilizer) کاربرد دارند.

آن‌ها از لحاظ ساختار شیمیایی، خواص فیزیکی و کاربردها تفاوت دارند. اتانول آمین ها باعث تحریک پوست و چشم‌ها می‌شود و در صورت بلع یا استنشاق مضر هستند. قرار گرفتن طولانی مدت در معرض استنشاق آنها می‌تواند به کبد و کلیه آسیب برساند. این ماده به عنوان ماده خطرناک طبقه‌بندی می‌شود، هر چند همانطور که در مواد شوینده و بهداشتی کاربرد فراوانی دارند، شرکتهای تولید کننده کود، با تدابیری از سمیت آنها می کاهند. با اینحال استفاده از ماسک و دستکش در مصرف همه انواع کود ضروری می باشد.

 

روش ساخت کودهای بر+ اتانول آمین:

افزودن ۱۸ تا ۲۲ درصد وزنی اتانول آمین به ظرف در دمای معمولی. اضافه کردن ۱۴ تا ۲۱ درصد وزنی آب به ظرف با هم زدن. پس از اینکه محلول به طور متقابل و یکنواخت حل شد، ۵۷ تا ۶۸ درصد وزنی اسید بوریک را با هم زدن به ظرف اضافه کنید. هم زدن محلول به مدت ۲ تا ۳ ساعت؛ و تا زمانی که حباب های موجود در محلول از بین برود تا کود بور مایع به دست آید. کود بور مایع تهیه شده به این روش شامل ۱۰ تا ۱۲ درصد وزنی بور است و ۱۰۰ درصد حلالیت در آب است.

 

توصیه‌های قبل از مصرف کودهای بر:

– آزمون خاک: قبل از استفاده از هر نوع کود بور، توصیه می‌شود که آزمایش خاک انجام دهید تا میزان کمبود بور در خاک مشخص شود.

– دقت در میزان مصرف: بور یک عنصر کم‌مصرف است و مصرف بیش از حد آن می‌تواند سمی باشد. گزارش های بسیاری از مسمومیت بر در ایران وجود دارد. بنابراین باید به دستورالعمل‌های توصیه شده توجه کرد. مصرف بیش از حد کود بر می‌تواند برای گیاه سمی باشد و باعث نکروز برگ‌ها و کاهش رشد گیاه شود.

– زمان‌بندی: بهترین زمان برای استفاده از کودهای بور معمولاً در مراحل ابتدایی رشد گیاه و قبل از گلدهی می باشد.

با توجه به نیازهای خاص مزرعه و نوع گیاه، انتخاب یکی از این کودها می‌تواند به بهبود عملکرد و کیفیت محصول شما کمک کند. مشورت با یک متخصص کشاورزی می‌تواند در انتخاب بهترین محصول برای شرایط خاص مزرعه شما موثر باشد.

مهمترین نکات برای استفاده از کودهای بر اتانول آمین در خاک‌های شور:

• آب‌شویی خاک: برای کاهش میزان شوری خاک، آبیاری فراوان و آب‌شویی خاک قبل از استفاده از کودهای بور توصیه می‌شود.
• آزمایش خاک: پیش از استفاده از هر نوع کود، آزمایش خاک برای تعیین میزان شوری و نیازهای دقیق تغذیه‌ای گیاهان ضروری است.
• ترکیب با سایر کودها: در صورت امکان، کودهای بور اتانول آمین را -طبق توصیه شرکت- با سایر کودهای میکرو ترکیب کنید تا بهره‌وری بیشتری حاصل شود.
• میزان مصرف: میزان دقیق مصرف کود باید بر اساس نتایج آزمایش خاک و توصیه‌های کارشناسان کشاورزی تعیین شود.

استفاده از کودهای بور اتانول آمین برای درختان میوه مانند پسته، سیب، مرکبات، زیتون انار و انگور:

استفاده از کود بور اتانول آمین برای درختان میوه بسیار مهم است، زیرا این کود می‌تواند به بهبود کیفیت محصول و افزایش عملکرد کمک کند. زمان‌بندی صحیح استفاده از این کود نقش بسیار مهمی در بهره‌وری دارد. در زیر نکاتی در مورد زمان و نحوه استفاده از کود بور اتانول آمین برای درختان میوه ذکر شده است:

۱- فصل رشد اولیه (بهار)
– زمان مصرف: اوایل بهار، همزمان با شروع رشد جدید و جوانه‌زنی.
– علت مصرف: در این مرحله، درختان نیاز به مواد مغذی بیشتری دارند تا رشد قوی و سالمی داشته باشند. عنصر بر در توسعه جوانه‌ها و گل‌ها نقش اساسی دارد.

۲- پیش از گلدهی
– زمان مصرف: ۲ تا ۳ هفته قبل از گلدهی.
– علت مصرف: عنصر بر به تشکیل گل‌ها و افزایش باروری آنها کمک می‌کند. تامین بور در این زمان می‌تواند تعداد گل‌های سالم و بارور را افزایش دهد.

۳- پس از تشکیل میوه
– زمان مصرف: اوایل تابستان، پس از تشکیل میوه.
– علت مصرف: در این مرحله، تامین بور به بهبود کیفیت میوه‌ها و افزایش وزن آنها کمک می‌کند. همچنین، به کاهش لهیدگی میوه‌ها نیز کمک می‌کند.

۴- پاییز
– زمان مصرف: پس از برداشت محصول.
– علت مصرف: در این زمان، درختان نیاز به تجدید قوا دارند و استفاده از کود بور به ذخیره‌سازی مواد مغذی برای فصل بعد کمک می‌کند.

• نحوه استفاده:
  – روش مصرف: کود بور اتانول آمین می‌تواند به صورت محلول‌پاشی یا از طریق آبیاری مصرف شود.
  – میزان مصرف: میزان مصرف باید بر اساس توصیه‌های تولید کننده و نتایج آزمایش خاک تنظیم شود. معمولاً ۱ تا ۲ لیتر در هر هکتار برای محلول‌پاشی و ۳ تا ۵ لیتر در هر هکتار برای استفاده از طریق آبیاری توصیه می‌شود.
  – تکرار: می‌توانید ۲ تا ۳ بار در طول فصل رشد از کود بور اتانول آمین استفاده کنید، اما توجه داشته باشید که فاصله زمانی مناسب بین هر کاربرد حفظ شود.

استفاده از کودهای بور اتانول آمین برای محصولات زراعی مانند گندم، جو، ذرت و برنج:

استفاده از کود بور اتانول‌آمین برای محصولات زراعی می‌تواند به بهبود رشد و عملکرد محصول کمک کند. زمان‌بندی صحیح استفاده از این کود نقش بسیار مهمی در بهره‌وری آن دارد. در زیر نکاتی در مورد زمان و نحوه استفاده از کود بور اتانول‌آمین برای محصولات زراعی رایج ذکر شده است:

۱- مرحله پنجه‌زنی (Tillering Stage)
– زمان مصرف: اوایل دوره پنجه‌زنی، یعنی وقتی گیاه شروع به تولید پنجه‌های جانبی می‌کند.
– علت مصرف: در این مرحله، کود بر به تقویت رشد جوانه‌ها و پنجه‌ها کمک می‌کند، که باعث افزایش تراکم گیاهان در مزرعه می‌شود.

۲- مرحله بوت‌نی (Stem Elongation)
– زمان مصرف: زمانی که ساقه گیاه شروع به رشد و بلند شدن می‌کند.
– علت مصرف: کود بر در این مرحله به تقویت ساختار ساقه و افزایش مقاومت گیاه در برابر شکستگی و بیماری‌ها کمک می‌کند.

۳- مرحله گلدهی (Heading Stage)
– زمان مصرف: قبل یا در آغاز مرحله گلدهی.
– علت مصرف: کود بر به بهبود فرایند گرده‌افشانی و تشکیل دانه کمک می‌کند، که باعث افزایش تعداد دانه‌ها و بهبود کیفیت آنها می‌شود.

• نحوه استفاده:

– روش مصرف: کود بور اتانول‌آمین می‌تواند به صورت محلول‌پاشی یا از طریق آبیاری مصرف شود.

– میزان مصرف: میزان مصرف باید بر اساس توصیه‌های تولید کننده و نتایج آزمایش خاک تنظیم شود. معمولاً ۰.۵ تا ۱ لیتر در هر هکتار برای محلول‌پاشی و ۱ تا ۲ لیتر در هر هکتار برای استفاده از طریق آبیاری توصیه می‌شود.

– تکرار: می‌توانید ۲ تا ۳ بار در طول فصل رشد استفاده کنید، اما توجه داشته باشید که فاصله زمانی مناسب بین هر کاربرد را حفظ کنید.

 

• توصیه‌های عمومی:
  تهیه محلول: برای محلول‌پاشی، کود بور اتانول‌آمین را در آب حل کنید و سپس با استفاده از اسپری روی گیاهان بپاشید.
  آبیاری: برای استفاده از طریق آبیاری، کود را به آب آبیاری اضافه کنید و به طور یکنواخت در سطح مزرعه پخش کنید.

 

به منظور دریافت اطلاعات بیشتر و مشاهده عکسهای مربوطه در مورد کمبود بر، لطفا در اپلیکیشن یا سایت فتوسنتز مطالب مربوط به کمبود بر در گیاه مورد نظر خود را دنبال فرمایید. در این بخش به طور دقیق تر در مورد کودهای بور توضیح داده شده است.