کمیّتی برای نشان دادن اسیدیته یا قلیاییت خاک یا آب را pH می گویند. خاک دارای مکانیسم جالبی ست که در برابر تغییرات pH مقاومت می کند که به این خصوصیت خاک، ظرفیت بافری می گویند و نشان دهنده میزان مقاومت خاک در برابر تغییرات است. هر چه ظرفیت تبادل کاتیونی خاک با فرض ثابت بودن بقیه عوامل بیشتر باشد، مقاومت خاک در برابر تغییرات pH بیشتر است. به همین دلیل با بیشتر شدن درصد رس و ماده آلی، آهک بیشتری برای تغییر pH لازم است. حالت بافری به این دلیل اهمیت دارد که باعث ثبات pH در خاک شده و از تنش به گیاهان جلوگیری می کند. درست مانند این عمل در معده انسان وقتی مواد اسیدی مانند سرکه خورده می شود، نیز اتفاق افتاده و معده در برابر تغییرات pH مقاومت می کند.

رنج pH عددی است از ۰ تا ۱۴. هر چه مقدار این عدد از ۷ کوچکتر باشد به آن محیط اسیدی و هر چه بیشتر از ۷ باشد به آن محیط قیایی یا بازی می گویند و عدد ۷ نمایانگر pH خنثی می باشد. لازم به ذکر است بهترین pH برای خاک بین ۶/۵ تا ۷ می باشد که در این رنج اکثر کودها به میزان زیادی جذب می شوند.

اندازه گیری میزان pH

برای تعیین pH می‌توان از شناساگرهای کاغذی استفاده کرد که رنگ آنها در محیط های اسیدی و بازی تغییر می کند و با مقایسه چشمی رنگ ‌های جدول راهنما (عکس ضمیمه) با رنگ کاغذ می‌توان مقدار آن را به صورت تقریبی مشخص کرد. همچنین در صورت نیاز به اندازه گیری دقیق، می توان از پی اچ سنج های الکترونیکی استفاده نمود.