اسکب (لکه سیاه)

اولین علائم تَرَک میوه در بهار به شکل نقاط سبز زیتونی روی برگ، اغلب در طول رگ برگ اصلی ظاهر می‌شود. با افزایش دما، رنگ آنها قهوه‌ای شده و با هم ترکیب می‌شوند و تکه های بزرگی از بافت آسیب دیده را ایجاد می‌کنند. با بزرگ شدن میوه آلوده، ضایعات قهوه‌ای و چوب پنبه‌ای می‌شوند.
برگ‌های آسیب دیده معمولاً تغییر شکل داده و سقوط می‌کنند که در صورت عفونت سنگین باعث اختلال در رشد می‌شود.
در میوه‌ها، مناطق زرد تا قهوه‌ای تیره روی سطح میوه ظاهر می‌شود. همانطور که علائم توسعه می یابند، اغلب به هم متصل شده و رشد بیشتری پیدا می‌کنند.
این عارضه گسترش میوه را محدود می‌کند و منجر به اعوجاج و بروز پوستچاله می‌شود و گوشت را نیز در معرض آسیب قرار می دهد. دما و شدّت اشعه UV خورشید نیز بر شدّت بیماری تاثیر می گذارد.

عامل این بیماری، قارچ (Venturia inaequalis) می باشد. در زمستان، عمدتاً روی برگ‌های آلوده ریخته شده روی زمین زندگی می‌کنند. در آغاز بهار، قارچ رشد کرده و شروع به تولید اسپور (گَرد قارچی) می‌کند که با تخلیه آلودگی همراه است و باد آنها را پراکنده می‌کند.
در حالی که درخت شروع به رشد می‌کند، این اسپورها فعّال شده و عفونت جدید را آغاز می‌کنند. قسمت های بیرونی جوانه های میوه، حسّاس به ترک هستند. ولی وقتی میوه بالغ می‌شود حساسیت کمتری دارند.
تمام گونه های سیب حسّاس به این عارضه حسّاس هستند ولی گالا، قندک، گلاب، شفيع آبادی، شميرانی و شيخ احمد از ارقام خیلی حسّاس محسوب می‌شوند.
همچنین زرد و قرمز لبنانی، ارقام نیمه حسّاس می باشند.

• از ارقام مقاوم و اصلاح شده طبیعی استفاده نمایید.
• به طور منظم روی محصول برای یافتن علائم بیماری نظارت داشته باشید.
• برگ‌ها، شاخه‌ها و میوه‌های آسیب دیده را هرس کنید.
• پس از برداشت، تمام شاخ و برگ‌های افتاده روی زمین را جمع آوری کنید.
• از هرس مناسب برای گردش کامل هوا لابلای شاخه‌ها اطمینان حاصل نمایید.
• شبها یا صبح زود آبیاری کنید و از آبیاری بیش از حد خودداری نمایید.
• در هنگام آبیاری، از مرطوب کردن شاخ و برگ اجتناب نمایید.

روش های غیرشیمیایی:
• استفاده از گوگرد یا سولفور به اشکال و روش‌های مختلف برای کنترل کاربرد دارد که بر اساس نیاز و دسترس بودن، می توان یکی از این روش ها را اجرا کرد:
1) گوگرد 80% به فرم سوسپانسیون معلق در آب (2 لیتر در هزار).
2) گوگرد 80% معدنی به فرم پودری با قابلیت تر شوندگی به‌صورت پاشش دستی یا گَردپاشی (35 کیلوگرم در هزار).
3) گوگرد 95% پالایشگاهی به فرم گرانول یا پودری با قابلیت تر شوندگی (25 کیلوگرم در هزار).

* استفاده از گوگرد فقط در مواقع بحرانی و یکسال در میان باشد. به‌دلیل مضرات بلند مدّت، به هیچ عنوان محلولپاشی دائمی گوگرد نداشته باشید، هر چند موفقیت خوبی در کنترل عارضه داشته باشد. مصرف گوگرد در زمان گلدهی یا روی میوه‌های در حال رسیدن و یا موقع بارش باران مجاز نیست. استفاده از گوگرد نباید در دمای زیر 15 درجه و بالای 35 درجه سانتی‌گراد باشد.
احتمال گیاهسوزی در بعضی از ارقام مانند “رد‌دلیشز” وجود دارد*

• اقدامات پیشگیرانه بهترین گزینه برای جلوگیری از بیماری یا کاهش بروز آن است. برخی از گونه‌های قارچ تریکودرما (Trichoderma) کنترل خوبی روی این عارضه دارند و باعث افزایش عملکرد می‌شوند
• اسپری محلول آبی سیر (عصاره سیر در آب) یا محلول جوش شیرین و آب می توانند برای کاهش عارضه استفاده شوند.
• محصولات حاوی پراکسید هیدروژن (آب اکسیژنه) برای پیشگیری و درمان قابل استفاده می باشند.

روش های شیمیایی:
• از آنجا که استفاده از سموم شیمیایی باعث آلودگی زیست بوم و از بین رفتن موجودات مفید می‌شود، همیشه بعد از انجام اقدامات پیشگیرانه، رویکرد مبارزه تلفیقی با روش‌های غیر شیمیایی را در اولیت قرار دهید. در صورت استفاده از روش‌های شیمیایی، میزان حداقلی و استفاده از تجهیزات کالیبره اکیداً توصیه می‌شود.

• کنترل این عارضه می تواند همزمان با کنترل سفیدک و برخی از حشرات مضر همزمان باشد. مراحل سمپاشی برای این عارضه به‌صورت زیر است:
1- قبل از خروج شکوفه ها (فقط یکبار با سمپاشی یا اسپری اوره)،
2- بعد از ریزش گلبرگ ها،
3- قبل از برداشت.
• مصرف یکی از انواع سموم زیر به ترتیب اولویت می تواند موثر باشد که باید به‌صورت چرخشی در مرحله مورد نظر استفاده نمود:

• کارپروپامید 30% (200 سی‌سی در هزار)، تیوفنات‌متیل 70% (نیم کیلوگرم در هزار)، کاپتان50% (3 کیلوگرم در هزار).
• تری‌فلوکسی‌استروبین 50% (200 گرم در هزار)، تری‌فلوکسی‌استروبین + تبوکونازول 72% (250 گرم در هکتار)، بیترتانول 25% (نیم کیلوگرم در هزار).
• دودین 65% (1 کیلوگرم در هزار) در زمان تورم جوانه ها. ممکن است این سم به برخی از ارقام مانند گلدن‌دلیشز آسیب بزند.
• برای اثر بخشی بیشتر و جلوگیری از تکرار این عارضه در سال های آتی، باید یک تقویم بر اساس دما، زمان و مرحله رشدی گیاه موقعی که این عارضه باعث ایجاد خسارت می‌شود تهیه کرد و در سال بعد نسبت به اسپری سموم پیشگیرانه اقدام نمود. همچنین اسپری برگی اوره بعد از برداشت یا اوایل بهار قبل از باز شدن شکوفه‌ها، باعث جلوگیری از تشکیل هسته آلودکی قارچ شده و عارضه در طول فصل را تا حد زیادی کاهش می دهد.