تونگرو

• علائم بیماری تونگرو شامل کندی رشد گیاه و یا کوچکی بیش از حد برگ ها و همچنین کم شدن پنجه ها می باشد. رنگ برگ‌ها زرد یا نارنجی شده که این تغییر رنگ از نوک برگ ها شروع می شود و به پایین برگ گسترش می یابد.
• برگ های تغییر رنگ داده، دچار بد رشدی شده و نقاط نامنظم کوچک قهوه‌ای در آن ها بروز می کنند. گیاهان جوان دچار عارضه تغییر رنگ رگبرگی نیز می شوند.
• علائم خفیف ابتلا به این ویروس (ها) می توانند بدون وجود لکه روی برگ ها بروز کنند.

• گیاهان یا با هر دو یا یکی از ویروس های (RTBV) و (RTSV) آلوده می شوند که ناقل آن یک زنجرک سبز به نام (Nephotettix virescens) می باشد که می تواند عملکرد برنج را در مدّت کوتاهی به شدّت کاهش دهد.
• این عارضه بیشتر در ارقام پر محصول و یا شالیزارهایی که 2 بار در سال زیر کشت برنج می روند، رخ می دهد.
• هنگامی که یک گیاه به این ویروس مبتلا می شود نمی‌توان آن را درمان کرد. بنابراین اقدامات پیشگیرانه موثرترین روش کنترل غیر مستقیم بیماری می باشد. کشت مجدد و عدم یکنواختی ژنتیکی در بذر از دلایل اصلی ابتلا به این بیماری می باشد. همچنین یکی از راه‌های انتقال این بیماری توسط کاه و کلش آلوده از سال قبل می باشد.

• از ارقام مقاوم و اصلاح شده طبیعی (غیر از دستکاری شده ژنتیکی) استفاده نمایید.
• برای جلوگیری از گسترش عارضه، تناوب کشت 3 ساله با گیاهان غیر میزبان و غیر هم خانواده را اجرا نمایید.
• تخم های زنجرک را با شخم از بین ببرید.
• پس از برداشت، باقیمانده های گیاهی را جمع آوری نمایید و از گیاهان آلوده برای تهیه کود آلی استفاده نکنید.
• از مصرف بیش از حد از حشره کش های وسیع الطیف که اکثر حشرات را غیر انتخابی از بین می‌برند و می توانند حشرات مفید را نیز نابود کنند، اجتناب نمایید.

روش های غیرشیمیایی:
• متاسفانه برای این بیماری درمان قطعی وجود ندارد. بنابراین توصیه ها تنها به منظور کنترل ناقلین می باشد. حشره کش های توصیه شده برای کنترل زنجرک ها موجب می شود تا روند انتشار بیماری کاهش یابد.
• حشرات شکارگر طبیعی مانند بال توری ها یا سن شکارگر (minute pirate bug) نقش مهمی در کنترل جمعیت زنجرک ها دارند.

• از روغن نیم (NEEM) یا عصاره درخت چریش که محصولی با اثر تماسی-گوارشی و بدون دوره کارنس می باشد برای جلوگیری از خسارت و دور کردن مگس سفید، شته ها، سن ها، شپشک‌ها و حشرات مضر استفاده نمایید. روغن نیم همچنین رشد قارچ ها و باکتری های مضر را نیز بدون تاثیر بر گیاه میزبان کاهش می دهد.

• برای مشاهده اطلاعات بیشتر در مورد راه های کنترل حشرات ناقل، لطفاً به قسمت حشره مربوطه مراجعه فرمایید.

روش های شیمیایی:
• به‌دلیل ماهیت ویروسی این بیماری، در حال حاضر راهکارهای شیمایی تنها علائم را از کاهش می دهند و درمان قطعی انجام نمی گیرد. با این‌حال استفاده از محصولات تقویتی خاص مانند برخی از اسید آمینه ها و جلبک ها موثر هستند. هنگامی که این بیماری در یک گیاه وجود دارد، ضدعفونی ابزار از طریق غوطه ور کردن در محلول ضدعفونی ضروریست.

• در صورت احتمال بروز عارضه یا در اوایل بیماری، از کود-سم پتاسیم فسفیت به میزان تقریبی 6 لیتر در هکتار به‌صورت خاکی یا 3 لیتر در 1000 لیتر آب به‌صورت محلولپاشی استفاده نمایید. این محصول علاوه بر استحکام بافت های گیاهی، موجب ترشّح موادی می شود که گیاه را در برابر بیماری ها مقاوم می کند.

• ضد عفونی دانه ها به‌صورت بذرمال قبل از کشت در خزانه با یکی از انواع سموم کاربوکسین 75% (200 گرم برای هر 100 کیلوگرم بذر) و ایپرودیون + کاربندازیم 52/5% (100 گرم برای هر 100 کیلوگرم بذر) به ترتیب اولویت می تواند موثر باشد.
• بوپروفزین 40% ( نیم لیتر در هزار) در اوایل تفریخ تخم ها و یا برای مبارزه با تخم ریزی افراد ماده قابل مصرف می باشد.