سرخرطومی‌‌ها

• خسارت اولیه این حشره، وارد شدن به بافت دمبرگ و تغذیه از آن می‌‌باشد. با ادامه تغذیه، دمبرگ قهوه‌‌ای یا سیاه شده و به‌دلیل توخالی شدن ممکن است توسط باد به راحتی بشکند. در عین حال انتقال آب و مواد غذایی از ریشه مختل شده و اندام هوایی پژمرده می شوند.
• خسارت نسل دوم و سوم این حشره به‌دلیل بزرگتر شدن گیاه و مساعدتر شدن آن برای تغذیه حشره، افزایش می‌‌یابد. از طرف دیگر آسیب به دمبرگ باعث از بین رفتن برگ و کاهش سطح سبز گیاه خواهد شد.
• افراد بالغ نیز به دمبرگ‌‌ها حمله کرده و باعث ریزش برگ‌‌ها خواهند شد.

• عارضه توسط گروهی از حشرات به نام سرخرطومی ایجاد می‌‌شود. ویژگی‌‌های مربوط به گونه‌‌های مختلف عبارتند از:

• سرخرطومی بلند: با سبز شدن چغندر به مزارع مهاجرت کرده و با تغذیه از برگ در آن سوراخ‌‌هایی ایجاد می‌‌کنند. پس از مدتی تغذیه و جفتگیری، تخم‌‌‌‌ها توسط ماده‌‌ها در داخل بافت دمبرگ قرار داده می شوند.
• سرخرطومی کوتاه: در بهار از پناهگاه خود خارج شده و پس از مدتی تغذیه از علف‌‌های خودرو به برگ‌‌های چغندر تازه کشت شده حمله می‌‌کنند. ماده‌‌ها تخم‌‌های خود را به‌صورت تکی در برگ گیاهان جوان قرار داده و روی آن را با موادی می‌‌پوشانند. این مواد در مجاورت هوا سیاه شده و سطح گیاه لکه دار دیده می‌‌شود. پس از چند روز لارو سن 1 از تخم خرج شده و بعد از مدّت بسیار کوتاهی تغذیه از برگ وارد خاک شده و در مجاورت ریشه لانه‌‌های کوزه‌‌ای ساخته و به ریشه خسارت می‌‌زنند.
• سرخرطومی چغندر: زیست‌‌شناسی و ظاهر این گونه مشابه سرخرطومی کوتاه می‌‌باشد.

• شخم عمیق باعث از بین رفتن حشرات موجود در خاک شده و جمعیت نسل بعد را کاهش خواهد داد.
• برای جلوگیری از گسترش عارضه، تناوب کشت 3 ساله با گیاهان غیر میزبان را اجرا نمایید.
• کشت زود هنگام (کشت همزمان با وجین علف‌‌های خودرو میزبان) به کاهش جمعیت کمک زیادی خواهد کرد.
• شرایط فعالیت آنها در زمین‌‌های شنی که آب را در خود نگه نمیدارند، بیشتر است. بنابراین باید از کشت در این خاک‌‌ها اجتناب کرد.
• آبیاری در زمان ورود حشره به خاک، باعث خفگی آنها و در نتیجه کاهش جمعیت حشره خواهد شد.
• کشت گیاهان میزبان قبل از گیاه اصلی باعث جلب آنها شده و از بین بردن آنها جمعیت حشره را به شدّت پایین می‌‌آورد. از جمله گیاهان میزبان می‌‌توان به انواع چغندر، سلمه تره، ترشک، تاج خروس و علف شور اشاره کرد.

روش های غیرشیمیایی:
• برخی از گونه های نماتد جنس (Steinernema) به این حشره در زمان زمستان‌گذارنی آنها حمله کرده و از تولید مثل جلوگیری می کنند. با این حال، کارایی آنها بسته به درجه حرارت متفاوت است. بعضی از کفشدوزک ها نیز تخم ها و لارو را پارزیت می کنند.

• زنبور (Anaphes flavipes) نیز می تواند تخم ها را پارازیت کند که از این لحاظ یک عامل کنترل خوب است.

• از روغن نیم (NEEM) یا عصاره درخت چریش که محصولی با اثر تماسی-گوارشی و بدون دوره کارنس می باشد برای جلوگیری از خسارت و دور کردن مگس سفید، شته ها، سن ها، شپشک‌ها و حشرات مضر استفاده نمایید. روغن نیم همچنین رشد قارچ ها و باکتری های مضر را نیز بدون تاثیر بر گیاه میزبان کاهش می دهد.

روش های غیرشیمیایی:
• از آنجا که استفاده از سموم شیمیایی باعث آلودگی زیست بوم و از بین رفتن موجودات مفید می شود، همیشه بعد از انجام اقدامات پیشگیرانه، رویکرد مبارزه تلفیقی با روش های غیر شیمیایی را در اولیت قرار دهید. در صورت استفاده از روش های شیمیایی، میزان حداقلی و استفاده از تجهیزات کالیبره اکیداً توصیه می شود.

• استفاده از حشره کش ها فقط در صورتی توصیه می شود که تعداد این حشره از تعداد دشمنان طبیعی بیشتر باشد. ترکیبات متعددی از حشره کش ها پیش و بعد از کشت، می توانند آنها را کنترل کنند. مصرف یکی از انواع زیست کش های زیر به‌صورت چرخشی می تواند موثر باشد که برای جلوگیری از ایجاد مقاومت، باید یکی از آنها را برای یک نسل از حشره استفاده کرد و برای نسل بعدی از مورد دیگری استفاده نمود:

• زیست کش های قبل از کشت برای ضد عفونی بذر:
• تیامتوکسام 35% (میزان تقریبی 80 میلی‌لیتر برای 100 کیلوگرم بذر).
• زیست کش های بعد از کشت:
• دیازینون 60% (1 لیتر در هکتار)، مالاتیون 57%(1/5 لیتر در هکتار) و فوزالون 35% (2/5 لیتر در هکتار).