سیاهک پنهان گندم

• اولین شواهد از عفونت، کمی پس از گرده افشانی گل‌ها اتفاق می افتد. سنبلچه (spikelets) حالت روغنی پیدا می کند و به رنگ سبز تیره در می‌آید.
• پوشش دانه آسیب نمی بیند، امّا داخل آن یک پودر سیاه که اصطلاحاً به آن سیاهک می گویند، وجود دارد. دانه های درون سنبلچه به همان شکل و اندازه‌ی معمول هستند، امّا به رنگ خاکستری. وقتی با دست فشرده می شوند، از دانه های آلوده، بجای نشاسته، گَرد سیاه قارچ بیرون می آید که بویی شبیه ماهی فاسد می دهند.
• گیاهان آلوده گندم ممکن است اندکی کوتاهتر از گیاهان سالم باشند و ممکن است سنبله ها کوتاهتر و یا حتی بدون سنبلچه باشند. معمولاً تمام دانه های یک خوشه آلوده می شوند، امّا احتمال آلوده نشدن تمامی آنها نیز وجود دارد.

• خسارت، ناشی از قارچ های (Tilletia caries) و (T. laevis) می باشد که به‌صورت هاگ خفته در بذر و در خاک تا دو سال زنده می مانند.
• در مناطقی که قارچ در خاک زنده مانده، اکثر عفونت ها از مراحل اولیه رشد گیاه، درست بعد از جوانه زدن رخ می دهد. قارچ همچنین می تواند شاخه های گندم جوان را قبل از اینکه از خاک بیرون آیند، آلوده کند. آنها سپس به تدریج در بافت های داخلی گیاه رشد می کنند و در نهایت به گل گندم و دانه ها می رسند.
• بعضی از دانه های گندم آلوده در طول برداشت یا درو باز می شوند و آلودگی های جدیدی را وارد خاک می کنند و باعث شروع شدن یک چرخه جدید می شوند. بقیه‌ی دانه های برداشت شده که باز نشدند هم می توانند به عنوان یک حامل عفونت عمل کنند. شرایط مطلوب برای جوانه زنی هاگ ها در خاک در محدوده 5 تا 15 درجه سانتی‌گراد می باشد.

• کاشت گندم زمستانه در مناطق سردسیر را زودتر شروع کنید. زمانی که درجه حرارت خاک بالاتر از 20 درجه سانتی‌گراد است و تقریباً هیچ عفونتی وجود ندارد. همچنین گندم تابستانه را تا حد امکان دیرتر کشت کنید.
• از بذرهای سالم و دارای گواهی سلامت و ضد عفونی شده استفاده نمایید.
• استانداردهای بهداشتی در رابطه با افراد، ماشین آلات و ابزار را رعایت نمایید.
• سیستم زهکشی را بهبود بخشیده و از تجمع آب در یک محل جلوگیری نمایید.

روش های غیرشیمیایی:

• تیمار بذور با آب گرم (45 درجه سانتي گراد) به مدّت 2 ساعت قبل از کاشت، قارچ عامل بیماری را نابود می کند ولی ممکن است در جوانه زنی برخی از ارقام اشکال ایجاد کند.

روش های شیمیایی:
• ضد عفونی دانه ها به‌صورت بذرمال قبل از کاشت با یکی از انواع سموم زیر به ترتیب اولویت می تواند موثر باشد:

• تتراکونازول 12/5% (15 میلی‌لیتر برای هر 100 کیلوگرم بذر)، کاربندازیم 60% (50 گرم برای هر 100 کیلوگرم بذر)، تیوفنات‌متیل 70% (150 گرم برای هر 100 کیلوگرم بذر)، تری‌تیکونازول20% (20 میلی‌لیتر برای هر 100 کیلوگرم بذر).

• کاربوکسین 40% (250 میلی‌لیتر برای هر 100 کیلوگرم بذر)، دی‌فنوکونازول 3% (1 در هزار برای ضد عفونی بذور).
• تریادینمول 7/5% (200 گرم برای هر 100 کیلوگرم بذر)، تبوکونازول 2% (150 گرم برای هر 100 کیلوگرم بذر)، پروتیوکونازول + تبوکونازول 40% (15 میلی‌لیتر برای هر 100 کیلوگرم بذر).