شته سبز هلو

• خسارت اقتصادی این حشره از طریق انتقال ویروس‌‌های گیاهی می‌‌باشد. تغذیه شته از شیره گیاهی خسارت اقتصادی ایجاد نکرده و تنها ممکن است در آلودگی های شدید، زردی و پیچیدگی به سمت داخل و پایین در برگ‌‌های جوان و مرکزی گیاه مشاهده شود و عسلک تولید شده باعث جلب قارچ‌‌های دوده‌‌ای شود.
• این شته عامل انتفال ویروس نیز می باشد. از جمله آنها می‌‌توان به ویروس زردی چغندر، ویروس غربی زردی چغندر و ویروس موزاییک چغندر اشاره کرد. لازم به ذکر است که این گونه شته قادر به انتقال ویروس هایی مثل پیچیدگی برگ، لکه زرد کاهو و رگبرگ زردی نکروتیک به چغندر نمی‌‌باشد.

• عارضه توسط نوعی شته به نام (Myzus persicae) ایجاد می‌‌شود.
• این گونه مشهورترین و فراوان ترین شته در مزارع می‌‌باشد. شته ممکن است در تمام طول سال در مزرعه حضور داشته باشد. اما جمعیتش در ماه‌‌های فروردین و آذر بیشتر خواهد بود. رنگ بدن معمولاً گستره‌‌ای از سبز کم رنگ تا زرد و حتی بنفش می باشد.
• جالب است که امکان مشاهده افرادی با رنگ‌‌های مختلف به‌صورت همزمان در یک کلنی وجود دارد. این حشره معمولاً به‌صورت دسته‌‌های بزرگ در زیر برگ مستقر می‌‌شود. تفاوت ظاهری بین افراد بالدار و بدون بال در وجود یک خط سیاه در سینه افراد بالدار می‌‌باشد.

• چغندرقند در واقع میزبان ثانویه (تابستانه) این حشره می‌‌باشد. پس از برداشت چغندرقند، شته‌‌ها به سراغ میزبان‌‌های زمستانه (از جمله هلو) می‌‌روند. حشرات نر و ماده پس از جفتگیری، تخم‌‌گذاری کرده و تعدادی شته بدون بال به وجود می‌‌آید. پس از آن ماده‌‌ها بدون جفتگیری، بکرزایی کرده و دو تا سه نسل را روی این گیاهان به وجود می‌‌آورند. در بهار، تعدادی از شته‌‌ها بالدار شده و به سمت گیاهان تابستانه (چغندرقند) مهاجرت می‌‌کنند.

• برخی از گیاهان خودرو در مزرعه یا اطراف آن می‌‌توانند منبع ویروس باشند. به همین دلیل از بین بردن آنها باعث کاهش احتمال انتقال ویروس توسط شته به گیاه خواهد شد.
• باید از کشت گیاه در زمان‌‌های اوج جمعیت و خسارتزایی حشره اجتناب کرد.
• کشت ارقام مقاوم و دارای رشد سریع توصیه می‌‌شود.
• رعایت بهداشت مزرعه نیز احتمال خسارت را کاهش خواهد داد.

روش های غیرشیمیایی:
• حشرات مفیدی مانند کفشدوزک ها، بال توری ها و زنبورهای شکارگر عوامل مهمی برای کنترل جمعیت شته ها هستند.
• پشه شکارگر آفیدولتس آفدومیزا (Aphidoletes aphidimyza) که در شب با بوی عسلک ها جذب کلونی شته ها می شود و زنبور پارازیت کننده آفیدیوس کلمانی (Aphidius colemani) که افراد بالغ ماده را متورم می کند، می توانند به عنوان عوامل بیولوژیک برای شکار شته ها استفاده شوند.

• از روغن نیم (NEEM) یا عصاره درخت چریش که محصولی با اثر تماسی-گوارشی و بدون دوره کارنس می باشد برای جلوگیری از خسارت و دور کردن مگس سفید، شته ها، سن ها، شپشک‌ها و حشرات مضر استفاده نمایید. روغن نیم همچنین رشد قارچ ها و باکتری های مضر را نیز بدون تاثیر بر گیاه میزبان کاهش می دهد.

• در صورت آلودگی خفیف، از محلول آب و صابون اسیدی یا روغن مخصوص محلولپاشی استفاده نمایید. همچنین شته ها بسیار حسّاس به رطوبت هستند. اسپری ساده آب روی گیاهان آسیب دیده نیز می تواند آنها را نابود کند.

روش های شیمیایی:
• از آنجا که استفاده از سموم شیمیایی باعث آلودگی زیست بوم و از بین رفتن موجودات مفید می شود، همیشه بعد از انجام اقدامات پیشگیرانه، رویکرد مبارزه تلفیقی با روش های غیر شیمیایی را در اولیت قرار دهید. در صورت استفاده از روش های شیمیایی، میزان حداقلی و استفاده از تجهیزات کالیبره اکیداً توصیه می شود.

• با توجه به اینکه شته ها دارای دشمنان طبیعی زیاد و قدرتمندی در طبیعت هستند که به راحتی آنها را کنترل می کنند و اجازه طغیان به آنها را نمی دهند، در بسیاری از موارد نیاز به سمپاشی با محصولات شیمیایی نمی باشد. در واقع سمپاشی خود به نوعی در سال های آتی باعث طغیان این حشرات می شود. به همین دلیل در شرایط بحرانی، باید سموم را به شکل لکه ای و به‌صورت چرخشی استفاده کرد تا از ایجاد مقاومت جلوگیری شود. در صورت لزوم یکی از سموم زیر برای یک نسل از حشره استفاده شود و برای نسل بعدی مورد دیگری بکار برده شود:

• زیست کش های قبل از کشت برای ضد عفونی بذر:
• ایمیداکلوپرید 35% (میزان تقریبی 80 گرم برای هر 100 کیلوگرم بذر) و تیامتوکسام 24% (میزان تقریبی 80 میلی‌لیتر برای هر 100 کیلوگرم بذر).
• زیست کش های بعد از کشت:
• پی‌متروزین 50% (نیم کیلوگرم در هکتار).
• پریمیکارب 50% (نیم کیلوگرم در هزار)، دی‌کلرووس 50% (1/5 لیتر در هکتار)، هپتنوفوس 50% (1 لیتر در هکتار)، اکسی‌دیمتون‌متیل 25% (1/5 لیتر در هزار).