شپشک‌‌ها

• شپشک تنه‌‌ای:
• در بین باغداران به عنوان “کنه” مشهور می‌‌باشد. این حشره روی شاخه‌‌های جوان مستقر بوده و با تغذیه از شیره گیاهی باعث خسارت می‌‌شود. علائم به‌صورت کاهش رشد و ضعف گیاه، کاهش کیفیت و کمیت محصول، پوک شدن یا خندان نشدن پسته‌‌ها و خشکیدگی سرشاخه‌‌ها خواهد بود. ترشحات بزاقی حشره نیز روی گیاه مشاهده می‌‌شود.

• شپشک واوی (شپشک سرشاخه و میوه):
• پوره‌‌های این حشره روی میوه، برگ، سرشاخه و خوشه‌‌ها استقرار یافته و با تغذیه از شیره گیاهی خسارت می‌‌زنند. البته آنها قادر به تغذیه راحت در سرشاخه‌‌ها نبوده و به همین دلیل کمتر در این بخش گیاه دیده می‌‌شود. علائم به‌صورت بدشکلی میوه، باریک شدن سرشاخه‌‌ها، دانه‌ی نارس، قرمز شدن پوست سبز میوه و چسبیدن آن به بخش استخوانی میوه و در کل ضعف گیاه خواهد دیده می شود. لازم به ذکر است که مبارزه با شپشک واوی به‌دلیل تدریجی بودن خروج پوره‌‌ها بسیار سخت و نیازمند دقت فراوان می‌‌باشد.

• معمولاً دو گونه شپشک به نام‌‌های شپشک تنه‌‌ای (Melanaspis inopinata) و شپشک واوی (Lepidosaphes pistaciae) بیشترین خسارت را وارد می کنند که علائم آنها تا حد زیادی شبیه به هم می‌‌باشد. هر دو حشره زمستان را به‌صورت حشره کامل و به حالت چسبیده زیر سپر و متصل به شاخه می‌‌گذرانند.
• با گرم شدن هوا در اواخر اسفند، ماده های زمستان‌گذران زیر سپر و داخل شکم خود تخم‌‌ریزی می‌‌کنند. در فروردین تخم‌‌ها باز شده و پوره‌‌های سن 1 خارج می‌‌شوند. پوره‌‌ها پس از مدت کوتاهی سرگردانی روی سرشاخه‌‌ها، گل یا میوه مستقر شده و از شیره گیاهی تغذیه می‌‌کنند. پس از چند روز سپر نیز تشکیل خواهد شد.

• رعایت فاصله مناسب بین درختان.
• برای جلوگیری از انتقال حشره، مقررات قرنطینه را در منطقه خود رعایت نمایید..
• مدیریت کف باغ شامل جمع آوری و سوزاندن بقایای برگ ها و چوب های مرده را به‌طور جدی اعمال کنید.
• از حشره کش های وسیع الطیف که اکثر حشرات را غیر انتخابی از بین می‌برند و می توانند حشرات مفید را نیز بکشند، استفاده نکنید.

روش های غیرشیمیایی:
• زنبور پارازیت کننده (Encarsia formosa)، (Eretmocerus eremicus) و بال توری های سبز علیه این حشره کاربرد دارند.

• رهاسازی کفشدوزک هفت-نقطه به عنوان عامل کنترل بیولوژیک برای کنترل آنها و دیگر حشرات مانند شته بسیار مفید است.

روش های شیمیایی:
• از آنجا که استفاده از سموم شیمیایی باعث آلودگی زیست بوم و از بین رفتن موجودات مفید می شود، همیشه بعد از انجام اقدامات پیشگیرانه، رویکرد مبارزه تلفیقی با روش های غیر شیمیایی را در اولیت قرار دهید. در صورت استفاده از روش های شیمیایی، میزان حداقلی و استفاده از تجهیزات کالیبره اکیدا توصیه می شود.

• هدف از کنترل شیمیایی، مهار پوره‌‌های سن 1 می‌‌باشد، زیرا بعد از آن به‌دلیل تشکیل سپر، سمپاشی بی‌‌اثر خواهد بود. سمپاشی باید در اواخر فروردین یا اوایل اردیبهشت انجام می‌‌شود نه در زمستان. به‌طور معمول شپشک تنه‌‌ای کمی دیرتر از شپشک واوی در باغ مشاهده می‌‌شود. به همین دلیل در صورت مشاهده‌ی هر دو حشره به‌صورت همزمان، می توان چند روز صبر کرد تا سمپاشی با روغن امولسیون شونده (2 لیتر در هزار) علیه هر دو همزمان انجام شود.
• مصرف یکی از انواع زیست کش های زیر به‌صورت چرخشی می تواند موثر باشد که برای جلوگیری از ایجاد مقاومت، باید یکی از آنها را برای یک نسل از حشره استفاده کرد و برای نسل بعدی از مورد دیگری استفاده نمود:

• پیری‌پروکسی فن 10% (نیم لیتر در هزار)، این سم فقط روی لاروها و پوره ها تاثیر گذار است و بر حشرات بالغ تاثیری ندارد.
• بوپروفزین 40% ( نیم لیتر در هزار) در اوایل تفریخ تخم ها و یا برای مبارزه با تخم ریزی افراد ماده.
• استامی‌پراید 20% (نیم لیتر در هزار)، آزینفوس‌متیل 20% (1/5 لیتر در هزار)، اتیون 47% (2 لیتر در هزار)، مالاتیون 57% (2 لیتر در هزار)، کلرپیرفوس 40/8% (2 لیتر در هزار)، دینوتفوران 20% (750 سی‌سی در هزار)، دی‌متوات40% (1 لیتر در هزار).

• در صورت بالا بودن جمعیت آنها می‌‌توان 14 روز بعد، سمپاشی دوم را با دوز نصف انجام داد. اما قبل از تمام این موارد لازم است از زنده بودن حشره مطمئن بود تا از سمپاشی بی مورد جلوگیری شود. برای این منظور می‌‌توان از کشیدن یک جسم تیز یا ناخن روی سپرها استفاده کرد. در صورتی که سپر خونی شود، حشره زنده است. اما اگر سپر خاکستر مانند شده و از تنه جدا شود، نشان از وجود سپر خالی از حشره زنده می‌‌باشد.