لکه بنفش

• به طور عمده، علائم مربوط به رطوبت نسبی محیط (RH) می باشد. لکه های نسبتاً سفید، نا منظم، گود و کوچک، ابتدا بذر، سپس روی برگ های مسن‌تر و ساقه‌ی گل دهنده، ظاهر می شوند. اگر رطوبت نسبی پایین بماند، پیشرفت بیشتری مشاهده نمی‌گردد، ولی در رطوبت بالا، این لکه ها به نقاط قهوه‌ای بیضی شکل تبدیل می شوند که با نواحی روشن و تاریک متّحدالمرکزی همراه است.
• با گذشت زمان، این لکه ها چندین سانتی‌متر بزرگ شده و حاشیه آنها زردتر می‌شود. لکه ها ممکن است برگ یا ساقه گل را احاطه کنند و باعث پلاسیدگی و از بین رفتن آنها شوند. اگر سوخ‌ها هنگام برداشت زخمی شوند، از ناحیه گردن مورد حمله قارچی قرار می‌گیرند. علائم در انبار نیز دیده می شوند و پوسته های داخلی و خارجی پیاز به شکل اسفنجی نرم می شوند. بجز پیاز، سیر و تره فرنگی نیز ممکن است متاثر از این بیماری شوند.

• خسارت توسط قارچ (Alternaria porri) ایجاد می شود. این قارچ در زمستان روی بقایای گیاهان یا نزدیک سطح خاک، زنده می ماند و با تولید هاگ (ساختار تکثیر قارچ)، در شرایط جَوی مرطوب بهار، به چرخه حیاتش ادامه می دهد.
• باد، آبیاری بارانی و باران، هاگ ها را به گیاهان و مزارع سالم سرایت می‌دهد. این بیماری در شرایط جوی متعادل با درجه حرارت 20 تا30 درجه سانتی‌گراد و رطوبت نسبی 80 تا90 درصد، رخ می دهد.
• بروز بیماری و شدّت علائم نیز به فصل و شرایط جوی منطقه بستگی دارد. زمانی که این بیماری با عارضه لکه برگی همراه باشد، آسیب جدی‌تر می‌شود.
• عمدّتاً اصلی ترین مانع در برابر حمله عامل بیماری لکه بنفش، ضخامت برگ می باشد. اگر این مقاومت با آسیب دیدگی حین کار در مزرعه یا با وزش باد و خراش شن و ماسه از بین رود، این بیماری به سرعت به گیاه آسیب می‌زند.

• از بذرهای سالم و دارای گواهی سلامت استفاده نمایید.
• کشت نهال یا بذر را زودتر از موعد انجام دهید.
• از ارقام مقاوم و اصلاح شده طبیعی (غیر از دستکاری شده ژنتیکی) استفاده نمایید.
• زمین را دو تا سه بار بین فصول شخم بزنید تا پاتوژن ها در برابر تابش خورشید قرار گیرند.
• کاهش تراکم کاشت به منظور اطمینان از تهویه مناسب.
• از مصرف بیش از حد محصولات تنظیم کننده رشد (هورمون ها) و کودهای نیتروژنی اجتناب نمایید.
• به طور منظم روی محصول برای یافتن علائم بیماری نظارت داشته باشید و فوراً گیاهان آلوده اولیه را از بین ببرید.
• پس از برداشت، باقیمانده های گیاهی را جمع آوری نمایید و از گیاهان آلوده برای تهیه کود آلی استفاده نکنید.
• در طول فعّالیت زراعی از آسیب به بوته‌ها جلوگیری نمایید.
• تناوب 2 تا 3 ساله، از ایجاد جمعیت پاتوژن ها و افزایش فشار آنها جلوگیری می کند.
• سوخ ها را در دمای 1 تا 3 درجه سانتی‌گراد و رطوبت 65 تا 70 درصد و با تهویه مطلوب در سردخانه نگهدارید.
• تریپس‌ها را کنترل نمایید.

روش های غیرشیمیایی:
• راهکارهای متعددی برای کنترل این عارضه در مقالات علمی پیشنهاد شده است. به عنوان نمونه استفاده از قارچ ها و باکتری های آنتاگونیست مانند برخی از گونه های قارچ متعلق به (Penicillium sp)، مانع پیشرفت بیماری می شوند.

• از روغن نیم (NEEM) یا عصاره درخت چریش استفاده نمایید. بجز از بین بردن حشرات مضر، روغن نیم می تواند رشد قارچ ها و باکتری های مضر را بدون تاثیر بر گیاه میزبان کاهش دهد.

روش های شیمیایی:
• از آنجا که استفاده از سموم شیمیایی باعث آلودگی زیست بوم و از بین رفتن موجودات مفید می شود، همیشه بعد از انجام اقدامات پیشگیرانه، رویکرد مبارزه تلفیقی با روش های غیر شیمیایی را در اولیت قرار دهید. در صورت استفاده از روش های شیمیایی، میزان حداقلی و استفاده از تجهیزات کالیبره اکیداً توصیه می شود.

• مصرف یکی از انواع سموم زیر به ترتیب اولویت می تواند موثر باشد که باید به‌صورت چرخشی استفاده نمود:

• کلروتالونیل 75% (1/5 کیلوگرم در هکتار)،
• فسفونیک اسید 53% (300 سی‌سی در هزار)،
• مانکوزب 80% (2 کیلوگرم در هکتار)،
• آزوکسی‌استروبین + سایپرکونازول 25% (750 میلی‌لیتر در هکتار)،
• اکسی‌کلرورمس 35% (2 کیلوگرم در هکتار)،
• اکسی‌کلرورمس + سیموکسانیل 43/95% (3 کیلوگرم در هکتار).