میوه‌‌خوار (کرم مغز خوار)

• این حشره در یک سال دارای دو نسل می‌‌باشد و لاروهای هر دو نسل به میوه‌‌ها خسارت می‌‌زنند.
• لاروهای نسل اول وارد میوه‌‌های تازه تشکیل شده می‌‌شوند. تمام محتویات میوه را خورده، آن را سوراخ می‌‌کنند و به سراغ میوه بعدی می‌‌رود. هر لارو در این مرحله تا 8 میوه را آلوده می‌‌کند. تغذیه حشره باعث سیاه و خشکیده شدن میوه شده و در نهایت میوه می‌‌ریزد. به خسارت در این مرحله “داغو” گفته می‌‌شود.

• لاروهای نسل دوم در مرداد ماه از تخم خارج شده و پوست سبز میوه را سوراخ می‌‌کنند. پس از ورود، از بخش‌‌های داخلی پوست سبز تغذیه کرده و در نهایت از محل خندان شدن میوه وارد آن شده و به مغز راه پیدا می‌‌کنند. در این حالت علاوه بر از بین رفتن میوه، بخش استخوانی لبه دار شده و فضولات لارو، لکه‌‌های تیره‌‌ای روی آن ایجاد می‌‌کند. وجود این لکه‌‌ها باعث کاهش بازارپسندی خواهد شد که به آن “چربو” می گویند.

• عارضه توسط لاروهای نوعی بید به نام (Recurvaria pistaciicola) ایجاد می‌‌شود.
• پروانه بالغ حدود 10 تا 12 میلی‌‌متر و به رنگ قهوه‌‌ای می‌‌باشد. پروانه‌‌های بالغ، مدت کوتاهی پس از خروج از تخم با هم جفتگیری کرده و افراد ماده تخم‌‌های خود را به‌صورت انفرادی روی گل‌‌ها و میوه‌‌ها قرار می‌‌دهند. حدود 2 هفته بعد، لاروهای سفید خارج شده و برای تغذیه وارد میوه‌‌های تازه تشکیل شده می‌‌شوند. در اواخر اسفند لاروهای سن آخر به سمت شاخه‌‌ها رفته و زیر پوست به شفیره تبدیل می‌‌شوند. یک هفته بعد پروانه‌‌های بالغ از شفیره خارج شده و پس از کمی تغذیه برای ایجاد نسل دوم آماده می‌‌شوند. لاروهای نسل دوم مرداد ماه از تخم خارج می‌‌شوند و چرخه را مجدداً تکرار می‌‌کنند.
• همچنین قارچ های خسارتزا می‌‌توانند از محل زخم ناشی از فعالیت حشره وارد شوند و باعث ایجاد آفلاتوکسین در مغز شوند. بنابراین خسارت نسل دوم از نظر کیفی بیشتر است.

• جمع‌‌آوری میوه‌‌های ریخته شده در کف باغ در کاهش منبع آلودگی تأثیر زیادی دارد.
• پوشاندن تنه درخت با مقوا توصیه می‌‌شود.
• هرس شاخه‌‌های آلوده برای کاهش جمعیت حشره در نسل بعد موثر است.

روش های غیرشیمیایی:

• استفاده از تله فرمونی برای به دام انداختن حشرات نر بالغ باعث کنترل عارضه خواهد شد. برای این منظور 2 یا 3 حشره ماده داخل شیشه‌‌ای که دو طرف آن سوراخ بوده و با توری پوشانده شده قرار داده شود. این حشرات بالای یک تشت آب حاوی چند قطره روغن امولسیون شونده نصب شود. حشرات نر به بوی افراد ماده جذب شده و درون آب می افتند.

روش های شیمیایی:
• کنترل شیمیایی باید همزمان با ریزش دو سوم گل‌ها و ارزنی شدن میوه‌‌ها انجام شود تا مؤثر باشد.
• مصرف یکی از انواع زیست کش های زیر به‌صورت چرخشی می تواند موثر باشد که برای جلوگیری از ایجاد مقاومت، باید یکی از آنها را برای یک نسل از حشره استفاده کرد و برای نسل بعدی از مورد دیگری استفاده نمود:

• فنتیون 50%* (1/5 لیتر در هزار) و اکسی‌دیمتون‌متیل 25% (1/5 لیتر در هزار). در صورت عدم دسترسی به اکسی‌دیمتون‌متیل می‌‌توان از فوزالون 35% (2/5 لیتر در هزار) استفاده کرد.

*ممکن است مصرف این سم در کشور شما مجاز نباشد.