پوسیدگی‌های طوقه و ساقه

• پوسیدگی طوقه و ساقه در مراحل مختلف رشدی مشاهده می شوند و جزو بیماری های مخرب می باشند که می توانند ساقه، دانه و ریشه‌ها را آلوده کنند. علائم مشابه این بیماری ها بر اساس قارچ عامل بیماری به شرح زیر می باشد:
– فوزاریوم: پوسیدگی معمولاً بعد از گرده افشانی شروع می شود و همزمان با بلوغ محصول به اوج می رسد. ریشه ها و گره های پایینی با اندام های سفید رنگ قارچ، آلوده می شوند و شکستگی ساقه رخ می دهد. قسمت های سفید قارچ روی بلال ها نیز قابل مشاهده می باشند.
– جیبرلا: ساقه به صورت صورتی تا قرمز در می آید و لکه هایی روی آنها دیده می شود. برگ ها به طور ناگهانی خاکستری می شوند و فاصله گره های برگ های پایینی نرم و تیره می شود.

• عوامل پوسیدگی های مشابه طوقه و ساقه ذرت به شرح زیر می باشند:
– فوزاریوم توسط قارچ (Fusarium moniliforme) ایجاد می شود. این قارچ در بقایای ذرت و خاک زنده می‌ماند و می‌تواند از طریق روزنه ها یا زخم هایی که توسط حشرات روی ساقه ایجاد شده، وارد گیاه شود. این قارچ بذرزا است، اما آلودگی هوازاد یا خاکزاد شدید تر است.
– جیبرلا توسط قارچ (Gibberella zeae) ایجاد می شود. عارضه توسط جریان هوا منتشر می شود و روی ساقه و خوشه ها ایجاد آلودگی می کند. زمستان‌گذرانی این قارچ روی بقایای ذرت می باشد و توانایی آلوده کردن گندم و جو را نیز دارد. این عارضه قادر به آلوده کردن خوشه نیز می باشد و می تواند باعث بیماری فوزاریومی سنبله نیز می شود.

• از بذرهای سالم و دارای گواهی سلامت استفاده نمایید.
• مکان هایی برای کشت که در معرض نور خورشید هستند و جریان هوا در آنجا خوب است را انتخاب کنید.
• جهت اطمینان از تهویه مطلوب، از تراکم کاشت پیشنهادی موسسه تولید کننده بذر پیروی کنید.
• از مصرف بیش از حد محصولات تنظیم کننده رشد (هورمون ها) و کودهای نیتروژنی اجتناب نمایید.
• زمین کشت و اطراف آن را از علف های خودرو و میزبان های جایگزین پاک کنید.
• پس از برداشت، بقایای گیاه را از بین ببرید و آنها را در عمق زیاد دفن نمایید.

روش های غیرشیمیایی:

• تعداد زیادی از عوامل کنترل زیستی اعم از محصولات ارگانیک یا بیولوژیک برای کاهش اثرات این عارضه بکار می روند. محصولاتی حاوی باکتری(Pseudomonas fluorescens)، (Bacillus megatherium) و (Bacillus subtilis) برای کاهش شیوع بیماری و شدّت آن موثر هستند.

• قارچ های مفید مانند تریکودرما (Trichoderma) و (Clonostachys rosea) نیز با نتایج موفقیت آمیز برای کنترل عارضه مورد استفاده قرار می گیرند.

روش های شیمیایی:

• ضد عفونی بذور قبل از کاشت با کاربوکسین‌تیرام 75% (350 گرم برای هر 100 کیلوگرم بذر) می تواند موثر باشد.

• استفاده از یکی از سموم مانکوزب 80% (2 کیلوگرم در هکتار) یا متالاکسیل + مانکوزب 72% (2 کیلوگرم در هزار) در سیستم آبیاری نیز موثر است.