کمبود بُر

علائم بسته به محصول و شرایط رشد، متغیر هستند. اما معمولا برای اولین بار در شروع رشد یا اوایل فصل قابل مشاهده هستند. اولین علامت معمولا بیرنگ و ضخیم شدن برگ های جوان است. رنگ پریدگی بین رگبرگ ها ممکن است یکنواخت یا پراکنده و یا به به صورت غیر موازی با رگبرگ اصلی باشد. برگها و ساقه ها در نزدیکی نوک ساقه شکننده هستند و هنگام خم شدن به راحتی می شکند. همچنین ممکن است لکه های چوب پنبه ای در ساقه ایجاد شود. برگها ممکن است چروکیده شده و نوک لوب های برگ لوله ای می شود. در بعضی موارد، رگبرگ ها ممکن است ظاهری ضخیم تر پیدا کنند و دمبرگ پیچ بخورد. میانگره ها کوتاهتر شده و تراکم برگ ها در نزدیکی راس ساقه بیشتر است.
همچنین در کمبود شدید، نقاط رشد انتهایی از بین می روند که دلیل آن تجمع اکسین در این مکان ها به دلیل کمبود بُر است. ریشه ها خصوصاً ریشه های ذخیره سازی اغلب کوتاه هستند و ممکن است در هنگام پیشروی کلا از بین بروند.

حرکت بُر در خاک های رسی کمتر از خاک های سبک می باشد. از طرفی خاک های سنگین دارای محتوای مواد آلی کمتری هستند. به همین دلیل جذب بُر در خاک های سنگین کمتر است. در برخی از خاک ها با افزایش pH خاک، جذب بُر افزایش می یابد ولی این در صورتی است که مواد آلی خاک بیشتر باشد. در صورت کمبود مواد آلی، pH بالا کمکی به جذب بُر نمی کند. یکی از دلایل، جدب بالاتر این عنصر توسط مواد آلی خاک نسبت به خاک زیر سطحی می باشد.
همچنین سمیت بر یکی از موارد شایع می باشد که در ایران در استان فارس و برخی دیگر از استان ها دیده می شود. بعضی از گیاهان مانند کیوی نیز به مقادیر بر بالا حساسیت زیادی نشان می دهند.

• از کود دهی بیش از اندازه اجتناب نمایید.
• آبیاری بیش از حد احتمال کمبود بُر را بیشتر می کند.
• خاک را به طور منظم آزمایش کنید تا درک کاملی از سطوح مواد غذایی خاک بدست آورید.
• عنصر بُر را در فواصل 2 ساله به خاك اضافه كنيد.
• از محصولاتی که باعث افزایش مواد آلی خاک می شود استفاده نمایید.

روش های غیرشیمیایی:

• از کود-خاک های سالم با محتوای مواد آلی و ظرفیت حفظ آب بالا استفاده نمایید. برای این منظور استفاده مداوم از اسید هیومیک و اسید فولویک مناسب است. از مالچ آلی یا کمپوست برای تعادل محتوای مواد مغذی و pH خاک استفاده نمایید. این کودها حاوی مواد آلی هستند که محتوای هوموس خاک و ظرفیت نگهداشت آب را افزایش می دهند و کمی pH را متعادل می کنند.

روش های شیمیایی:

مصرف کودها باید بر مبنای میزان و نوع کمبود و بر اساس آزمایش خاک و برگ و آنالیز دقیق آن ها انجام پذیرد. مصرف بیش از اندازه و غیر ضروری کودها نه تنها باعث افزایش محصول نمی شود، بلکه موجب آلودگی و افزایش شوری و کلر خاک نیز خواهد شد.

• کودهای بُر که در خاک به کار می روند می توانند در فواصل 2 تا 3 ساله استفاده شوند. مصرف سالانه کود بُر در زمین های شنی به دلیل تخلیه سریع در هر سال ضرورت دارد. با این حال، بُر بیش از حد (در آب یا خاک) ممکن است به مسمومیت منجر شود، بنابراین بهتر است به میزانی که موجب صدمه نشود و موثر باشد، استفاده شود.
– کودهای حاوی بُر را به صورت محلولپاشی یا مصرف خاکی می توان استفاده نمود. برای مصرف خاکی یا همراه با آب آبیاری می توان از کود اسید بوریک با 17 درصد بُر استفاده نمود. زمان مصرف در ابتدای شروع رشد به همراه کمی کود سولفاته به میزان 100 تا 120 گرم برای هر درخت می باشد. با توجه به اینکه محدوده کمبود و سمیت بر بسیار به هم نزدیک است، در صورتی که به سمیت شک دارید، مقادیر توصیه شده را نصف کنید. همچنین توصیه نمی شود که بُراکس یا سایر منابع بُر را با کودهای ازته مخلوط کنید.

– در جاهایی که جذب بُر در خاک کم است، می توان از محلولپاشی برگی به شکل زیر استفاده کرد:
• کودهای بُر تک عنصری به میزان 4 کیلوگرم در 1000 لیتر آب.
• کودهای بُر چند عنصری به همراه روی و اسید آمینه.
• معمولا محلولپاشی بُر به همراه روی برای افزایش کیفیت گرده افشانی انجام می شود.